16 april 2025

Woensdag 16 april 2025 organiseerde Wijksamenwerkingsverband Samen Gezond Bodegraven een bijeenkomst over het levenseinde.

Huisarts Marlies Timmer werkzaam in Zwammerdam en tevens bijna afgestudeerd kaderarts palliatieve zorg presenteerde deze bijeenkomst.

Voor maar liefst 170 geïnteresseerde inwoners vertelde Marlies waar we aan moeten denken in de laatste levensfase. En hoe belangrijk het is dat uw naasten en de huisarts op de hoogte zijn van uw wensen. In samenwerking met Marianne Verboom van Palliatieve thuiszorg Jasmijn en Nelleke Mouthaan van Hospice Bodegraven-Reeuwijk en Marry Boere van Questio het Centrum voor Levensvragen. llerlei onderwerpen kwamen voorbij zoals wat er belangrijk is voor u in deze laatste levensfase, maar ook de ondersteuning van de mantelzorger. Hieronder vind u de samenvatting met alle linken naar handige websites met informatie.

Samenvatting bijeenkomst over levenseinde

Palliatieve zorg is passende zorg voor alle mensen met een levensbedreigende ziekte of langzame achteruitgang, waarbij genezing niet meer mogelijk is. Bijvoorbeeld mensen met kanker, longemfyseem, hartfalen, vaatziekten, nieraandoeningen, dementie of na een beroerte. Er zit geen tijdslimiet aan palliatieve zorg, soms duurt het dagen of weken, maar vaker maanden of meer dan een jaar. Palliatieve zorg is niet gericht op zo lang mogelijk leven, maar op zo goed mogelijk leven. De betekenis van de laatste levensfase voor u

Om erachter te komen wat voor u belangrijk is, kunt u de volgende vragen beantwoorden of met iemand bespreken.

• Wat is belangrijk voor u in de laatste fase?
• Welke rituelen zou u willen doen?
• Welke religieuze waarden vindt u belangrijk?
• Waar bent u bang voor?
• Waar wilt u sterven en wie zijn daarbij?
• Wat betekent sterven voor u?

Naast deze vragen zijn er ook praktische regelzaken waar u over na kunt denken.

• Heeft u een uitvaartverzekering?
• Wilt u begraven of gecremeerd worden?
• Heeft u een testament?
• En voor mensen die niet in Nederland geboren zijn; wilt u voor of na overlijden terug naar uw land van herkomst?

Wensen aan het levenseinde

Er zijn behandelingen waar u over na kunt denken of u die wel of niet zou willen. U kunt zelf kiezen of u deze niet meer wilt. Als u op papier zet welke behandelingen u niet meer wilt, dan heet dat een behandelverbod. Maar uw dokter kan ook beslissen om een behandeling niet meer te geven, bijvoorbeeld als de behandeling medisch niet meer zinvol is. Enkele behandelingen waar u over kunt denken of u deze nog wilt zijn reanimeren, opname in het ziekenhuis of op de Intensive Care (IC).

In gesprek

Ga in gesprek met naasten en uw arts over uw wensen aan het levenseinde, ook als u nog niet precies weet wat u wilt.

Extra informatie

Hieronder staan internet-links met extra informatie, zodat u dit thuis nog eens rustig kunt bekijken. U kunt de links openen door de ‘Ctrl toets’ ingedrukt te houden en met uw muis op de onderstreepte zinnen te klikken. Informatieve websites

• De website Over palliatieve zorg biedt patiënten en naasten informatie over palliatieve zorg (waaronder mogelijke klachten en keuzes die ze kunnen en moeten maken), ervaringsverhalen en verwijzingen naar organisaties die zorg en ondersteuning kunnen bieden: https://overpalliatievezorg.nl/
• Ook de patiëntenfederatie biedt online extra informatie over palliatieve zorg: https://www.patientenfederatie.nl/over-de-zorg/palliatieve-zorg
• Wilt u informatie over bewust stoppen met eten en drinken? Bekijk dan de NVVE brochure: https://www.nvve.nl/informatie/sterven-eigen-regie/bewust-stoppen-met-eten-en-drinken/

Filmpjes

Tijdens de informatiebijeenkomst is een deel van de film ‘De Dappere Patiënt’ getoond. U kunt de volledige films vinden via www.youtube.com.  Zoek voor ‘De Dappere Patiënt’ in YouTube met de volgende zoektermen: ‘’Film: de dappere patiënt’’. Deze is geplaatst door Elaa.

Korte versie van 8 minuten: https://www.youtube.com/watch?v=j4rEMafzBpo

Volledige film van 27,5 minuten: https://www.youtube.com/watch?v=ZYixac0K-WQ

Pharos heeft filmpjes in vier talen over zorg aan het levenseinde. Via de volgende link zijn deze filmpjes te vinden: https://ingesprek.pharos.nl/.

Keuzehulpen

• Als hulpmiddel kunt u gebruik maken van de keuzehulp van de website Thuisarts: https://www.thuisarts.nl/keuzehulp/verken-uw-wensen-voor-zorg-en-behandeling
• Gesprekskaart – Vragen over leven en dood als je niet meer beter wordt (ontwikkeld door NFK (Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties) en Pharos samen met patiënten):https://www.pharos.nl/kennisbank/gesprekskaart-vragen-over-leven-en-dood-als-je-niet-meer-beter-wordt/
• Gesprekswijzer voor mensen met ongeneeslijke kanker. Een boekje dat patiënten helpt om na te denken over welke behandeling iemand wel of niet wil. Ontwikkeld door Pharos, NFK (Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties)) en Amsterdam UMC: https://www.pharos.nl/kennisbank/gesprekswijzer-voor-mensen-met-ongeneeslijke-kanker/